środa, 6 stycznia 2010

Napar przyjaźni cz. 1 - moja przygoda z Yerba Mate



Napar przyjaźni cz. 1
Co, gdzie i dlaczego, czyli moja przygoda z Yerba Mate
autor: ps

Moja przygoda z ostrokrzewem paragwajskim zaczęła się dzięki podróży przyjaciela, własnym poszukiwaniom i wrodzonej ciekawości. – Po miesiącu codziennego pica, dziś nie wyobrażam sobie dnia bez yerba mate.

Zaczęło się niedawno, może rok temu, a dojrzało zaledwie dwa miesiące temu. Takie rzeczy dzieją się zazwyczaj przypadkiem i tym razem nie mogło być inaczej. Po wysłuchaniu kilku opowieści swojego przyjaciela (mowa o autorze strony) z jego podróży do Peru, obejrzeniu programu Wojciecha Cejrowskiego i przeczytaniu kilku książek podróżniczych. Postanowiłem na własnej skórze doświadczyć działania osławionej yerba mate. Na początek kupiłem 50 gramowe opakowanie w jedynej w moim mieście herbaciarni. Posmakowało mi, więc bez wahania zamówiłem 5 kg różnych odmian od Pajarito, przez CBSe, Amande do Rosamonte. Od tradycyjnych „czyściochów” do wykwintnych mieszanek z dodatkiem cytryny, dzikiej mięty i ziół leśnych.
Zaznaczam, że nie jestem wieloletnim, wytrawnym smakoszem, raczej amatorem pasjonatem, który swoją przygodę dopiero zaczyna, ale mam nadzieję, że miłość do mate przetrwa i złączy nasze losy na zawsze.


Kwaśne i gorzkie „g”

Jestem pewny, że większość ludzi próbujących pierwszy raz prawdziwej yerby (nie mówię tu o tym co sam kupiłem pierwszy raz w herbaciarni, ale prawdziwym ostrokrzewie importowanym z Paragwaju ) skwasi się i nie da rady wypić zawartości tykwy. Na tych, którzy przemogą się czeka nagroda i przyjemność. Może od początku. Co to jest yerba mate, jak czytamy w Wikipedii:
„Yerba mate, herba mate, mate, erva mate, indiańskie caá mati, caá mate to wysuszone, zmielone liście ostrokrzewu paragwajskiego, niekiedy również świeże, przygotowane do robienia naparu popularnego głównie w krajach Ameryki Południowej (Argentynie, Paragwaju, Urugwaju, Brazylii), także w niektórych krajach Bliskiego Wschodu, głównie w Syrii i Libanie.”
Dodać warto iż napój ceniony jest dzięki swoim ożywczym właściwościom (w odróżnieniu od kawy, yerba ożywia nie szkodząc)i zawartości dobroczynnych dla organizmu składników m.in. witaminom A, B, C, E, H, B1, B2- ryboflawine, koenzymach, aminokwasach.


Co tam właściwie jest
 
Jak można przeczytać w encyklopediach oraz internecie (terere.pl, Ushuaia.pl i seym-mate.pl)  napar z ostrokrzewu paragwajskiego zawiera wiele minerałów, 24 witaminy m.in. A, B, C, E, H, B1, B2- ryboflawinę, koenzymy i aminokwasy.
Napój z yerba mate likwiduje zmęczenie, stymuluje zdolności psychiczne i fizyczne organizmu, zwiększa wydajność pracy umysłowej, wpływa kojąco na nerwy i mięśnie, wzmacnia układ sercowo – naczyniowy (zawarta w yerbie ksantyna działa rozszerzająco na naczynia krwionośne), działa przeciwdepresyjnie, nie powoduje wahań nastrojów, obniża poziom lipidów i cukrów we krwi, wpływa antyreumatycznie, działa moczopędnie, korzystnie wpływa na przemianę materii, ułatwia trawienie, łagodzi problemy gastryczne i polepsza wydalanie, łagodzi łaknienie, przyspiesza spalanie kalorii i odchudzanie, zwiększa wydajność układu krążenia, wspomaga system odpornościowy organizmu i regenerację komórek, oczyszcza organizm z metali ciężkich i toksyn, działa wspomagająco na alergie, yerba mate nie jest wskazana dla osób z chorobą wrzodową, wg badań zawarte w yerba mate rakotwórcze substancje zwiększają ryzyko raka jamy ustnej, gardła, przełyku i pęcherza moczowego.


Skład chemiczny natomiast przedstawia się następująco. Yerba zawiera pochodne ksantyn (kofeinę, teobromina) w postaci garbników, kwasy fenolowe (gł. kwas chlorogenowy i neochlorogenowy) odpowiedzialne za antymutagenne działanie, inne kwasy (nikotynowy, pantotenowy, izowalerianowy, ursolowy), liczne flawonoidy (kemferol, kwercetyna, rutozyd) działające przeciw lękowo oraz kofeinę w śladowych ilościach, aby uzyskać ilość kofeiny zawartej w szklance kawy potrzebne jest ok. 100 torebek yerba mate. W odróżnieniu od kawy i herbaty w ostrokrzewie paragwajskim znajduje się mateina – substancja z grupy ksantyn występująca tylko w liściach yerba mate o działaniu stymulującym układ nerwowy, w przeciwieństwie do kofeiny mateina nie wywołuje uzależnienia, a jej działanie pobudzające nie obciąża serca, zawiera on także magnez, krzem, siarka, chlorofil, cholina oraz inozytol, substancje przeciwutleniające, redukujące niektóre skutki stresu, pobudzające, stymulujące centralny układ nerwowy nie powodujące uzależnienia. Zawarta w Yerbie witamina A uodparnia organizm przeciw infekcjom, polepsza wzrok, odpowiada za prawidłowy wzrost, witamina B1 korzystnie wpływa na stan układu nerwowego, ułatwia trawienie, witamina B2 wzmacnia włosy, zapobiega zapaleniom oczu, witamina C działa antytoksycznie, wzmacnia zęby, zwiększa ilość czerwonych krwinek, żelazo niezbędne dla utrzymania kondycji fizycznej, zapobiega anemii, sód, potas, wapno wzmacniają kości i zęby i fosfor, niezbędny dla systemu nerwowego i wydolności organizmu.

Glukoza    0.59 gr
Sacharoza    2.77 gr
Proteiny    2.14 gr
Mateina    0.85 gr
Witamina C    5.11 mg
Witamina B1    1.48 mg
Witamina B6    0.94 mg
Wapń        80.9 mg
Fosfor        45.9 mg
Żelazo        2.2 mg
Magnez    58.6 mg
Sód        14.1 mg
Potas        100.6 mg

Kofeina   0.89mg


C.D.N - W kolejnej części opiszę jak i w czym pić yerba mate, a w trzeciej ostatniej postaram się streścić legendy na temat mate i popularne odmiany wraz z opisami, najtańszymi sklepami.