czwartek, 2 lutego 2023

Kokorycz - Corydalis: fitofarmakologia praktyczna

Kokorycz - Corydalis (Papaveraceae)

Kokorycz pusta - Corydalis cava
Corydalis turtschaninovii

skład chemiczny: alkaloidy fenantrenoizochinolinowe - korydyna, korydalina, bulbokapnina, bulbokapsyna. Ponadto berberyna, pseudoberberyna, kanadyna, korybulina, protopina, korybulbina, kryptopina, palmatyna i tetrahydropalmatyna. Stężenie alkaloidów największe jest w cebulce (około 5-6%), w zielu natomiast znacznie mniej, bo około 0,5%.

monohydrochlorek korydyny


Alkaloidy fenantrenoizochinolinowe zawarte w roślinach z gatunku Corydalis wywierają działanie inhibitujące acetylocholinoestrazę. Alkoholowy ekstrakt z bulw C. turtschaninovii i wiele jej alkaloidów (stylopine, epiberberine, pseudodehydrocorydaline, pseudocopsitine i pseudoberberine) wykazywały wydajną inhibicję AChE w próbach in vitro. Pseudokoptyzyna i pseudoberberyna posiadały największą skuteczność w tym względzie przy najmniejszym indeksie IC50 = kolejno 4.3 i 4.5 μM. Ponadto jak już było wspomniane wcześniej mieszanina berberyny i palmatyny wykazuje wysoką synergię względem AChEI i dokładnie te dwie substancje wraz z korynoksydyną z C. speciosa synergistycznie wywołują taki sam efekt. Umiarkowane działanie inhibitujące AChE posiada również kanadyna i kanadalina zawarta w podziemnych częściach C. cava.

Bulbokapnina

Bulbokapnina - alkaloid aporfinowy, który dawniej podawany był podskórnie przy bólach nowotworowych. Jest inhibitorem acetylocholinoestrazy i hydroksylazy tyrozynowej. Hamuje syntezę dopaminy. Wywołuje stan kataleptyczny i katatoniczny. Działa narkotycznie na ciało prążkowane mózgowia. Podawana w dawkach jednorazowych po 100-200 mg w chorobie Parkinsona, stanach hiperkinetycznych. Przed II wojną światową wykorzystywana w medycynie w postaci chlorowodorku. Wykorzystywana dawniej do dręczenia więźniów i psychicznie chorych lub znoszenia niektórych stanów pobudzenia ruchowego u psychicznie chorych pacjentów. Ułatwiała wykonywanie tortur i przesłuchań wymuszających uzyskanie informacji; wywołuje uległość u ludzi i zwierząt. W stanach parkinsoidalnych hamuje drżenia mięśniowe oraz znosi nadmierne podniecenie psychiczne.

Surowiec: bulwy korzeniowe, całe ziele

Postać leku:
Intrakt kokoryczowy - Intractum Corydalidis: sporządzamy zalewając 1 część świeżych cebulek z zielem na 5 części alkoholu 50-60%. Alkohol uprzednio ostrożnie podgrzewamy, aż stanie się wystarczająco gorący. Odstawiamy na minimum 7 dni. Zaczynamy od małych dawek 10-12 kropi 2 razy dziennie. stopniowo zwiększając o 2 krople. Dawki lecznicze to 3-4 ml, przy czym 5 ml to dawka halucynogenna. Intrakt można podawać w kuracjach odwykowych od psychotropów, tytoniu, narkotyków i alkoholu. Zmniejsza chęć sięgnięcia po używkę, dodatkowo znosząc typowe objawy odstawienne. Intrakt podany zewnętrznie działa przeciwbólowo.

Preparat iniekcyjny z kokoryczy można wstrzykiwać bezpośrednio w guzy nowotworowe. Lek sporządza się następująco: 10g świeżego surowca (uprzednio zwilżonego spirytusem) zalewamy 100 ml 0,9% roztworu soli fizjologicznej. Preparat przez godzinę trzymamy w temp. 50 stopni C. Przez bibułę sączymy i metodą pasteryzacji wyjaławiamy. Następnie 1-2 ml wstrzykujemy i obserwujemy guza. U pacjenta wystąpić może miejscowa gorączka, następnie zsinienie guza (odcinamy mu dopływ krwi) i stworzenie przez niego pustej jamy wypełnionej cieczą. Później można usunąć ją chirurgicznie.

Fitofarmakologia:

Alkaloidy kokoryczy działają przeciwbólowo, narkotycznie, przedawkowane wywołują stan narkozy z halucynacjami (uruchamiają pamięć starą, co skutkuje retrospekcjami z przeszłości ). W dawce toksycznej (5g) mogą spowodować paraliż, zatrzymanie pracy serca i porażenie ośrodka oddechowego. W mniejszych dawkach kokorycz poprawia pamięć i kojarzenie oraz ułatwia koncentrację. Z kolei w większej dawce działa antagonistycznie, czyli zniechęca do jakiejkolwiek aktywności fizycznej i psychicznej. Działa rozkurczowo, silnie żółciotwórczo i żółciopędnie, a także przeciwbólowo. Kokorycz może być użyta do leczenia choroby Parkinsona, nerwic, czy stanów pobudzenia nerwowego. W przebiegu zespołów otępiennych odpowiednie dawkowanie preparatów z kokoryczy lub używanie wyizolowanych z niej substancji może skutkować poprawieniem ośrodków pamięci u pacjenta, a także działaniem przeciwbólowym, znieczulającym i hipotensyjnym, co u osób w wieku starszym, może mieć dodatkowe znaczenie terapeutyczne. Ponadto frakcje alkaloidowe kokoryczy przeciwdziałają zawałom serca,  będąc szczególnie aktywne w niwelowaniu uszkodzeń spowodowanych przez przebyty niedokrwienny zawał sercowy (przywracanie krążenia krwi do niedokrwionych tkanek). Alkaloidy kokoryczy zatrzymują namnażanie komórek nowotworowych (onkogeneza), strącają metastazy i dodatkowo wywołują działanie przeciwdepresyjne. Dawka wywołująca halucynacje to około 3-4g spożyte w formie intraktu lub spalone w fajce. Bezpieczną dawką powodującą przyjemny stan rozluźnienia, uspokojenia wewnętrznego dialogu to 1-2g podane drogą wziewną. Zadziała również nasercowo, zmniejszając częstotliwość skurczu mięśnia sercowego i jakby zwalniając całe ciało. Kokorycz palona razem z kwiatostanem konopi sprawi, że wiele efektów cielesnych Cannabis zostanie zniesionych. Da się odczuć wyraźny efekt przeciwbólowy. Przedawkowanie lub nieumiejętne przetwarzanie kokoryczy może być śmiertelnie niebezpieczne, dlatego należy zachować szczególną ostrożność i skonsultować się z lekarzem lub wykwalifikowanym fitoterapeutą.